بررسی مسألة شهود در آثار افلاطون
نویسنده
چکیده مقاله:
از گذشته همواره در کنار علم حصولی نوع دیگری از معرفت که از آن به علم حضوری یا شهودی تعبیر میشود مطرح بوده است. در میان فلاسفه گروهی معتقدند که شهود تنها به وسیلة عقل صورت میگیرد و گروهی دیگر بر این باورند که شهود توسط نفس انسانی صورت میگیرد که یقینآور است و غیر از این طریق معرفت، بقیه قابل اعتماد نیستند. افلاطون یکی از فلاسفهای است که طریق معرفت صحیح را شهود میداند ولی همواره در بین فلاسفه بعد از او این سؤال مطرح بوده که شهود مورد نظر او عقلی بوده یا عرفانی؟ با رجوع به آثار افلاطون و استخراج ویژگیهای شهود او و مقایسه آن با خصوصیات مکاتب عرفانی و تجربههای دینی این فرضیه که منظور وی از شهود، قسم عرفانی آن بوده قوت میگیرد هر چند که مخالفین این نظر نیز دلایل مستحکمی برای بیان خود دارند.
منابع مشابه
شهود عقلانی از منظر افلاطون و فلوطین
افلاطون و فلوطین، بهعنوان دو تن از تأثیرگذارترین فیلسوفان دورۀ کلاسیک، توجه ویژهای به شهود داشتهاند. تفاوتهایی که این دو در مباحث فلسفی مختلف دارند، موجب میشود که نگاه واحدشان به شهود را مورد تردید قرار دهیم. مسئلۀ جدی جستار حاضر این است که شهود در نظر هر یک از این دو فیلسوف به چه معناست، با چه روشی حاصل میشود، چه ویژگیهایی دارد و به کدام امور تعلق میگیرد؟ پاسخ این پرسش، که در پایان روش...
متن کاملشهود ایدهها بر اساس نظریه رؤیت افلاطون
چکیده نظریه مثل افلاطون، به عنوان محور فلسفه او مبتنی بر استدلالات و مباحثات نظری (در مقابل ابتناء بر الهام و شهود) ایدهها را موجودات حقیقی معقول و آحاد تبیینگر کثرت عالم معرفی میکند که هم شرط لازم تحقق معرفت و هم متعلق حقیقی آن محسوب میشوند. شهود، شناخت بیواسطه ایدههاست. با اینکه توصیف افلاطون از شهود ایدهها چندان واضح و مبسوط نیست، میتوان مختصات آن را از قیاس با نظریه رؤیت او، ک...
متن کاملشهود از منظر افلاطون و فلوطین
افلاطون و فلوطین، به عنوان دو تن از تاثیرگذارترین فیلسوفان دورهی کلاسیک، توجه ویژهای به شهود داشتهاند. تفاوتهایی که این دو در مباحث فلسفی مختلف دارند، موجب میشود که نگاه واحدشان به شهود را مورد تردید قرار دهیم. مسالهی جدی جستار حاضر این است که شهود در نظر هر یک از این دو فیلسوف به چه معناست، با چه روشی حاصل میشود، چه ویژگیهایی دارد و به کدام امور تعلق میگیرد؟ پاسخ این پرسش، که در پایان...
متن کاملچیستی شهود اخلاقی (بررسی معنا و انواع شهود و شهود اخلاقی در آثار فیلسوفان)
این مقاله به تبیین اصطلاح «شهود اخلاقی» در فلسفه میپردازد. پس از تبیین معنای لغوی شهود و سیر تطور معنای این واژه در انگلیسی و فارسی، چهار معنای متداول شهود در فلسفه توضیح داده میشود: 1. شهود افلاطونی یا عرفانی؛ 2. شهود مبادی معرفت؛ 3. شهود کانتی؛ و 4. شهود تجربی. سپس به بررسی اندیشههای متفکران شهودگرا در قرن بیستم پرداخته میشود. در این بررسی، تلاش شده با تتبع در آثار برخی از مهمترین...
متن کاملاشراق و شهود از نگاه افلاطون
وجود معرفت شهودی و معنای آن همواره محل نزاع در بین مفسّران افلاطون بوده است؛ برخی اصلاً قائل به چنین شناختی نزد افلاطون نبوده و عدهای که آن را پذیرفتهاند، در عقلانی یا عرفانی بودن آن اختلافنظر دارند. این نوشته میکوشد تا نشان دهد، معرفت از نگاه افلاطون به استدلال عقلی منحصر نبوده و فراتر از آن، متضمن نوعی رؤیت عقلی نیز هست؛ زیرا نزد افلاطون از یک سو، درک عقلی امور به معنای درک ویژگیهای مشترک ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 21
صفحات 135- 144
تاریخ انتشار 2010-04-01
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023